Nationaal Congres Farmacotherapie in de Psychiatrie 2023
Over de nascholing
Schrijf u in vóór maandag 21 augustus 2023 en ontvang het boek Beelden bij behandeling: Metaforen in de GGZ van Lucie van den Eertwegh & Bas van Heycop ten Ham cadeau! *
| Specialisme: | Psychiaters, verpleegkundig specialisten, (ziekenhuis)apothekers |
| Deelnamekosten: ** | € 438,- voor abonnees van Psyfar en Psyfar vs € 513,- voor niet-abonnees € 438,- voor verpleegkundig specialisten *** |
| Accreditatie: | wordt aangevraagd voor 5 nascholingspunten bij NVvP, NVZA, KNMP en VSR. |
| Locatie: | Flint Theater & Congressen, Coninckstraat 60, 3811 WK Amersfoort. |
| *
** |
Het boek wordt één keer per maand aan alle nieuwe deelnemers verstuurd. Het kan dus even duren voor u het boek in huis heeft. Indien u al in het bezit bent van het boek, kunt u dit vermelden in het opmerkingenveld. In plaats van het boek ontvangt u dan 30 euro korting op de inschrijfkosten (wij verwerken deze korting handmatig, u ontvangt hiervoor een gecorrigeerde factuur). Prijzen zijn inclusief catering, parkeren en online toegang tot Psyfar of Psyfar vs (tot een maand na afloop van het congres). Voor verpleegkundig specialisten die geen abonnee zijn, geeft de website bij inschrijving onjuiste prijzen door, namelijk de prijzen die voor psychiaters gelden. Bent u verpleegkundig specialist, dan wordt dit gecorrigeerd op de factuur die u per e-mail ontvangt. |
Dé jaarlijkse update voor voorschrijvers van psychofarmaca
Het Nationaal Congres Farmacotherapie in de psychiatrie is in Nederland en België al vele jaren een begrip bij psychiaters, apothekers, specialisten ouderengeneeskunde en huisartsen. Dit jaar organiseren we dit hooggewaardeerde, exclusief op farmacotherapie in de psychiatrie gerichte congres voor de zeventiende keer!
Op donderdag 5 oktober bent u van harte welkom op locatie bij het congres in Flint Theater & Congressen in Amersfoort. Farmacotherapie in de psychiatrie brengt u in drie plenaire sessies en twee interactieve workshoprondes op de hoogte van de belangrijkste ontwikkelingen in de psychofarmacologie van het afgelopen jaar. Dit jaar is er zelfs keuze uit acht workshops! De sprekers en workshopleiders zijn zonder uitzondering professionals die een herkenbare brug slaan tussen de theorie en uw dagelijkse praktijk.
N.B. Wilt u liever online aan het congres deelnemen? Schrijft u zich dan in via deze link voor Psyfar of via deze link voor Psyfar vs.
| Ervaringen van deelnemers aan de editie van vorig jaar: ‘Nieuwe kennis opgedaan én oude kennis goed opgefrist. Fijn dat het weer op locatie kon!’ ‘Goede update van de huidige stand van zaken; in korte tijd nieuwe en praktische inzichten gekregen.’ ‘Sowieso een fijn congres! Zeer divers programma met interessante onderwerpen, heldere presentaties, leuke casuïstiek en goede sprekers.’ ‘Zeer goede online uitzending: goed beeld, goed geluid én goede interactiemogelijkheden.’ |
Het programma
| 09.15 – 10.00 | Ontvangst & registratie |
| 10.00 – 10.15 | Plenaire opening Welkomstwoord door dagvoorzitter | Arne Risselada |
| 10.15 – 11.00 | Penaire lezing Psychodermatologie | Nienke Vulink |
| 11.00 – 11.45 | Penaire lezing Recente ontwikkelingen in de psychofarmacologie | Gabriël Jacobs |
| 11.45 – 12.15 | Ochtendpauze |
| 12.15 – 13.00 | Penaire lezing Behandeling van ADHD bij volwassenen | Sandra Kooij |
| 13.00 – 14.00 | Lunchpauze |
| 14.00 – 15.15 | Workshopronde 1 ● Psychofarmaca en slaap; van neurotransmitters naar praktijk | Maaike van Veen ● Rationeel kiezen van antidepressiva | Eric Ruhé ● Libidoremmende medicatie bij zedendelinquenten | Jelle Troelstra ● Rationeel kiezen bij ADHD | Sandra Kooij |
| 15.15 – 15.45 | Middagpauze |
| 15.45 – 17.00 | Workshopronde 2 ● Rationeel kiezen van antipsychotica | Jan Bogers ● Psychodermatologie | Nienke Vulink ● Rationeel kiezen van stemmingsstabilisatoren | Max de Leeuw ● Intoxicaties & nieuwe psychoactieve stoffen | Laura de Wit |
| 17.00 | Einde congres met mogelijkheid tot napraten |
Uitleg workshoprondes
Iedere docent verzorgt één workshop op locatie, en één workshop online. Als deelnemer op locatie volgt u de workshops dus alleen met deelnemers die eveneens op locatie aanwezig zijn bij het congres. Zodoende kunt u één workshop kiezen uit de workshops die onder ronde 1 vallen, en één workshop uit het lijstje uit ronde 2. Heeft u hier vragen over? Neem dan contact met ons op via [email protected].
Inhoud
In deze lezing gaat Nienke Vulink in op het expertisegebied psychodermatologie: het raakvlak tussen de disciplines dermatologie, psychiatrie en psychologie. Eerst wordt ingegaan op hoe huid en brein anatomisch verbonden zijn. Daarna volgt een overzicht van de deelgebieden binnen de psychodermatologie: (1) primaire psychiatrische ziektebeelden die zich presenteren bij de dermatoloog; (2) dermatologische ziektebeelden met een hoge psychiatrische comorbiditeit; (3) dermatologische medicatie die psychiatrische beelden kan veroorzaken en vice versa.
| Na afloop van deze plenaire sessie: | |
| ● | Heeft de deelnemer een overzicht van de verschillende deelgebieden binnen de psychodermatologie; |
| ● | Heeft de deelnemer een overzicht van de belangrijkste ziektebeelden die zich presenteren binnen de psychodermatologie; |
| ● | Heeft de deelnemer kennis over de symptomen, pathofysiologie en behandeling van psychodermatologische beelden; |
| ● | Heeft de deelnemer kennis van hoe dermatologische medicatie psychiatrische beelden kan veroorzaken en vice versa. |
Na een paar jaar van betrekkelijke stilstand zijn er weer spannende ontwikkelingen gaande in de psychofarmacologie. Het concept van de snelwerkende antidepressiva zoals ketamine is inmiddels geaccepteerd, en in verband met de bijwerkingen daarvan worden er nu ook selectievere NMDA-receptor antagonisten ontwikkeld. De serotonerge psychedelische middelen zoals dimethyltryptamine (DMT) en psilocybine brengen na een enkele dosering unieke herseneffecten teweeg die blijvende veranderingen in gedrag en emotieregulatie tot gevolg kunnen hebben. Omdat deze 5-HT2a agonisten in preklinische experimenten neuroplasticiteit en dus leervermogen kunnen bevorderen, is het idee ontstaan dat de hersenen met dergelijke stoffen “vatbaarder” kunnen worden gemaakt voor de mogelijk corrigerende invloed van psychotherapie. Tenslotte bereiken de zogenaamde orexine-antagonisten mogelijk de praktijk in de komende jaren. Orexine is een neuropeptide-neurotransmitter die een directe fysiologische rol speelt in processen zoals dag-nachtritme, waakzaamheid en beloningsgevoeligheid. De orexine receptor antagonisten (zoals suvorexant en seltorexant) worden daarom momenteel onderzocht voor de behandeling van onder anderen slaap-waakritmestoornissen en angst.
| Na afloop van deze plenaire sessie: | |
| ● | Weet u wat de nieuwste ontwikkelingen binnen de psychofarmacologie zijn. |
ADHD komt bij 3-5% van de bevolking voor en gaat gepaard met een breed scala aan zowel psychiatrische als somatische comorbiditeit. Na psycho-educatie vormt farmacotherapie van zowel ADHD als comorbiditeit een belangrijke basis voor de behandeling, die wordt gevolgd door (digitale) coaching, cognitieve therapie, ev. andere psychotherapie en chronotherapie.
Alle onderdelen van de behandeling komen aan bod waaronder het lichamelijk onderzoek, het monitoren van bloeddruk, pols en gewicht bij stimulantia, therapietrouw, combinaties met medicatie voor veel voorkomende comorbiditeit, chronotherapie voor late slaap en winterdepressie, stimulantia bij ouderen, alsmede aandacht voor behandeling van hormonale stemmingswisselingen bij vrouwen met ADHD gedurende de levensloop.
| Na afloop van deze plenaire sessie: | |
| ● | Weet u hoe de behandeling van ADHD bij volwassenen er uit ziet; de inhoud van de psycho-educatie, welke medicatie wordt voorgeschreven (inclusief doseringen), effect en bijwerkingen; |
| ● | Kent u de volgorde van behandelen bij comorbiditeit en combinaties van behandelingen; |
| ● | Heeft u kennis van digitale coaching en cognitieve gedragstherapie met de Super Brains app; |
| ● | Heeft u kennis gemaakt met de behandeling van slaapstoornissen, en van hormonale stemmingswisselingen bij vrouwen met ADHD. |
In deze workshop wordt aandacht besteed aan neurobiologische aspecten van slaapregulatie en verschillende slaapstoornissen. Door middel van casuïstiek en interactie met de deelnemers worden diverse aspecten van de wisselwerking tussen psychofarmaca en slaap vertaald naar de praktijk. Diverse subgroepen psychofarmaca komen aan de orde, zowel wat betreft hun potentie voor behandeling als verstoring van de slaap. Deelnemers krijgen praktische adviezen ten aanzien van de farmacologische aspecten van het behandelen van slaapproblemen in de psychiatrie. Keuzes voor het voorschrijven danwel het afbouwen van slaapmedicatie kunnen vervolgens op de individuele patiënt afgestemd worden, door toepassen van de opgedane kennis van farmacodynamiek en –kinetiek, bijwerkingen en adviezen rond rijvaardigheid.
| Na afloop van deze workshop: | |
| ● | Weet u welke neurotransmitters van belang zijn voor het beïnvloeden van slaap en waak en welke effecten verschillende psychofarmaca hierop hebben; |
| ● | Kent u belangrijke eigenschappen van psychofarmaca die invloed hebben op de keuze van specifieke middelen voor het behandelen van slaapproblemen (werkingsduur, bijwerkingen); |
| ● | Weet u waar u op moet letten bij patiënten met een combinatie van psychiatrie, somatiek en slaapproblemen, die psychofarmaca gebruiken; |
| ● | Heeft u kennis van de plaats van psychofarmaca ten opzichte van niet-farmacologische interventies, gebaseerd op geldende richtlijnen; |
| ● | Kent u de stappen die nodig zijn voor verantwoorde afbouw van slaapmedicatie. |
Antidepressiva worden per jaar aan meer dan 1 miljoen Nederlanders voorgeschreven, hoewel het aantal gebruikers dat maandenlang antidepressiva gebruikt voor depressie aanmerkelijk lager ligt. Sinds 2020 wordt de Richtlijn Depressie (2013) herzien, waarbij in april 2023 de externe commentaarronde zal starten.
In de workshop wordt een samenvatting gegeven door de volgende onderwerpen met u te bespreken: Wanneer is het moment om antidepressiva te starten en wat zijn de eerste keus middelen? Hoe kiest u tussen antidepressiva, wat zijn relevante verschillen en hoe kiest u samen met uw patiënt? En wat doet u als het eerste antidepressivum niet werkt?
In de afgelopen 10 jaar is er op het gebied van farmacotherapie best veel veranderd. Hoewel de herziene versie van de richtlijn Depressie pas eind 2023 volledig geautoriseerd zal zijn, kunt u er in uw dagelijkse praktijk alvast rekening mee gaan houden.
| Na afloop van deze workshop: | |
| ● | Weet u wat er in de commentaarversie van de herziene RL depressie zal worden aanbevolen als eerste keus middelen; |
| ● | Heeft u kennis opgedaan hoe tussen deze middelen te kiezen; |
| ● | Weet u hoe u bij een individuele patiënt d.m.v. gedeelde besluitvorming tot een keuze kan komen; |
| ● | Heeft u kennis over het (aangepaste) behandelalgoritme zoals dat in de commentaarversie van de herziene richtlijn zal worden opgenomen. |
Bij de behandeling van zedendelinquenten is met psychotherapie vaak een goed resultaat te behalen. In die gevallen dat er desondanks een hoog recidiverisico blijft bestaan is aanvullende medicamenteuze therapie mogelijk. Hierbij kan gebruik worden gemaakt van de bekende (bij)werkingen van SSRI’s en antipsychotica op de seksualiteit. De effecten hiervan zijn niet bij iedereen voldoende sterk. Hormonale libidoremming met Androgeen Deprivatie Therapie of drangremmende behandeling met naltrexon kan dan tot een voldoende laag recidiverisico leiden.
| Na afloop van deze workshop: | |
| ● | Weet u iets van de psychobiologie van het tot stand komen van seksueel (delict)gedrag; |
| ● | Kent u de wijze waarop medicatie invloed kan hebben op dit gedrag; |
| ● | Kent u de verschillende soorten hormonale libidoremmers en de indicaties hiervoor; |
| ● | Bent u zich bewust van de belangrijkste bijwerkingen en risico’s van androgeen deprivatietherapie; |
| ● | Kent u het drangremmende effect van naltrexon. |
ADHD gaat in 80% gepaard met slaapstoornissen, en niet zelden met meerdere slaapstoornissen tegelijk. Slaapstoornissen worden nog veel te weinig onderkend in de psychiatrie in het algemeen. Het meest voorkomend bij ADHD zijn de verlate slaapfase, insomnia, restless legs en slaapapneu. Slaaptekort verhoogt de ernst van ADHD, de kans op (winter)depressie, leidt tot binge eating en overgewicht en ondermijnt het immuunsysteem. Alle reden dus om slaap actief te behandelen in de psychiatrie. Deelnemers ontvangen het Slaapbehandelprotocol bij ADHD van PsyQ.
| Na afloop van deze workshop: | |
| ● | Kan de deelnemer verschillende slaapstoornissen bij ADHD onderscheiden via screening met de HSDQ en deze deels zelf behandelen. |
Rationeel voorschrijven van antipsychotica lijkt vanzelfsprekend, maar dat betekent niet dat dit in de praktijk meestal gebeurt. Na het inzetten van klassieke of moderne antipsychotica eist clozapine een plaats in de behandeling op, en als dat ook niet helpt, dan zijn er nog aanvullende acties rationeel. De keuzes die daarbij gemaakt worden, vooral als het gaat om de diverse antipsychotica, zijn te maken op basis van argumenten. Vooral bijwerkingen bepalen die keuzes, want dat is waarin antipsychotica het meest verschillen. Over doseringen is steeds meer bekend. Nuttig om ook daar bij stil te staan. In de vorm van een interactief referaat wordt u bijgepraat, en er zal ruimte zijn voor vragen en casuïstiek, waarbij een discussie met elkaar de beste ideeën kan genereren.
| Na afloop van deze workshop: | |
| ● | Kent u de diverse rationele stappen in een antipsychotische behandeling; |
| ● | Weet u waarin antipsychotica verschillen, en waarin niet; |
| ● | Weet u welke doseringen rationeel zijn. |
Aan de hand van verschillende casussen van haar spreekuur psychodermatologie zal Nienke Vulink met de toehoorders interactief ingaan op de symptomen, differentiële diagnose, oorzaken en behandelmogelijkheden van deze ziektebeelden. Voorbeelden die o.a. aan de orde komen zijn de infestatiewaan, morfodysfore stoornis, excoriatiestoornis en dermatitis artefacta.
| Na afloop van deze workshop: | |
| ● | Heeft de deelnemer praktische kennis opgedaan aan de hand van casuïstiek die zich presenteert op het spreekuur psychodermatologie; |
| ● | Is de deelnemer basaal in staat de verschillende ziektebeelden te herkennen; |
| ● | Weet de deelnemer hoe deze ziektebeelden ontstaan en hoe ze te behandelen. |
Stemmingsstabilisatoren vormen de hoeksteen van de behandeling voor de bipolaire stoornis. Deze psychofarmaca zorgen ervoor dat patiënten behandeld kunnen worden voor episodes die kunnen optreden, tegelijkertijd vormen ze bescherming tegen recidieven. Een effectieve stemmingsstabilisator vinden met weinig bijwerkingen kan soms een uitdaging zijn. Bovendien, eenmaal gevonden, rijzen er andere vragen waaronder: Hoe hoog doseren? Hoe lang dient het gegeven te worden? Maar ook monitoring is een vraagstuk rondom stemmingsstabilisatoren. In deze interactieve workshop zullen deze punten aan bod komen, waarbij er tevens ruimte is voor casuïstiek. Ook zullen de nieuwste inzichten met betrekking tot stemmingsstabilisatoren besproken worden.
| Na afloop van deze workshop: | |
| ● | Weet u welke stemmingsstabilisatoren beschikbaar zijn voor de behandeling van de bipolaire stoornis; |
| ● | Kunt u een weloverwogen, op de patiëntgerichte keuze maken voor een stemmingsstabilisator per episode (manie, depressie) en voor recidiefpreventie; |
| ● | Kent u de bijwerkingen van stemmingsstabilisatoren en weet u wat te doen daarmee. |
Nieuwe psychoactieve stoffen (NPS) worden toenemend gebruikt in Nederland. Voor gebruikers zijn de makkelijke beschikbaarheid, de lage prijs en de beperkte detecteerbaarheid bij drugsscreening in urine belangrijke overwegingen. In deze workshop bespreken we de meest recente ontwikkelingen op de NPS-markt. Daarnaast wordt u bijgepraat over toxicokinetiek- en dynamiek, diagnostiek, belangrijke toxidromen en antidota. Natuurlijk maken we de vertaling naar de klinische praktijk, en bespreken we veelvoorkomende intoxicaties.
| Na afloop van deze workshop: | |
| ● | Weet u wat we bedoelen met ‘nieuwe psychoactieve stoffen’; |
| ● | Kent u de belangrijke toxidromen die bij intoxicaties kunnen voorkomen; |
| ● | Begrijpt u beter waarom de ene intoxicatie risicovoller is dan de andere. |