Leefstijl is een hot topic in de maatschappij en sinds enkele jaren wordt er in de psychiatrie ook meer aandacht aan besteed. Het werd dan ook tijd voor een goed naslagwerk over leefstijlpsychiatrie. Wiepke Cahn, Jeroen Deenik en Jentien Vermeulen (tevens DJP redacteur) namen deze eervolle taak op hen en stelden een vlot geschreven, compleet en afwisselend boek samen waarin de vele verschillende facetten van leefstijlpsychiatrie worden beschreven. Wat mij betreft een must read voor iedere behandelaar in de psychiatrie.
Onderwerpen die aan bod komen zijn voor de hand liggende onderwerpen als het belang van leefstijlpsychiatrie, screening en diagnostiek, beweging, voeding en slaap, én daarnaast wordt ingezoomd op verschillende doelgroepen als kinderen, niet-westerse migranten en mensen met een verstandelijke beperking. Tevens komen onderwerpen als de implementatie van leefstijlinterventies en de ethische reflectie onder de aandacht. In het hoofdstuk medicatie wordt een compleet en overzichtelijke tabel weergegeven van bijwerkingen en de behandeling van bijwerkingen, waarbij de nadruk ligt op niet-medicamenteuze adviezen en leefstijl. Dit is op deze manier meteen goed toepasbaar in de klinische praktijk.
De hoofdstukken volgen elkaar goed op en er wordt weinig uitleg herhaald. Dit is erg prettig, gezien sommige leerboeken in de psychiatrie elk hoofdstuk aanvangen met een herhaling van de kennis die al werd benoemd in eerdere hoofdstukken. Het boek leest hierdoor, en vanwege het feit dat het vlot en met enthousiasme is geschreven, fijn weg. Het boek is verder fraai vormgegeven, met als minpunt wel het lettertype, wat niet heel prettig leest. Wellicht een verbeterpuntje voor de volgende drukken, die er denk ik zeker gaan komen.
Het boek gaat verder dan alleen patiëntfactoren en belicht leefstijl goed vanuit de maatschappij en de omgeving. Voorbeelden hiervan zijn het hoofdstuk ‘motiveren tot verandering’ dat eerst aanvangt met een overzicht van fysieke activiteit in de geschiedenis en het hoofdstuk ‘de rol van de zorgverlener’ waarin de leefstijl van de zorgverlener kritisch wordt belicht vanuit de visie dat de zorgverlener een voorbeeldfunctie heeft. Het hoofdstuk ‘motiveren tot verandering’ kon natuurlijk niet ontbreken in dit boek, maar is toch verassend omdat het niet de wel bekende motiverende gespreksvoering aanhaalt, maar op meerdere theoretische aspecten van gedragsverandering ingaat.
De hoofdstukken in het boek worden fijn afgewisseld met ervaringsverhalen en verhalen uit de klinische praktijk, waardoor het onderwerp meer gaat leven en goed duidelijk wordt wat voor rol en betekenis leefstijlinterventies kunnen hebben in de psychiatrische praktijk. Aan het einde van ieder hoofdstuk is een goede overzichtelijke samenvatting en zijn er veel QR-codes met aanvullende lees- en kijktips. Dit is een fijne aanvulling op het boek en zorgt ervoor dat de lezer zich nog meer kan verdiepen in de leefstijlpsychiatrie.
Het boek was wat mij betreft nog completer geweest wanneer er ook een hoofdstuk over ontspanning had ingestaan en wanneer de auteurs in het hoofdstuk over diagnostiek een concrete aanbeveling hadden gedaan voor ‘standaard’ leefstijldiagnostiek voor de klinische praktijk.
Zoals ik al benoemde in de inleiding: het boek Leefstijlpsychiatrie is wat mij betreft een must read voor elke psychiatrische behandelaar omdat je na het lezen goed op de hoogte bent van het belang van leefstijlpsychiatrie, je weet wat dit kan betekenen voor de individuele patiënt en je allerlei concrete adviezen en handvatten krijgt om met leefstijlpsychiatrie aan de slag te gaan.
Referentie:
Leefstijlpsychiatrie
W. Cahn, J. Deenik, J. Vermeulen
Uitgever: Bohn Stafleu van Loghum
ISBN: 9789036827041
501 pag.
