Daar is ie weer! De seizoenale artikelselectie om de meest in het oog springende wetenschappelijk-psychiatrische publicaties van de winter van 2020 in sneltreinvaart met jullie door te nemen. Bij deze de selectie met interessante artikelen die in deze periode uitkwamen met een globale beschrijving en een link naar het artikel zelf. Wil je de maandelijkse artikelselectie per e-mail krijgen, schrijf je dan in voor onze nieuwsbrief. Heb je een suggestie voor een artikel, lees je iets interessants in de krant, via een app of op je tablet, e-mail ons dan zodat wij het artikel op kunnen nemen in onze lijst! Veel leesplezier.
COVID-19
Een Britse studie onder de algemene bevolking toont aan dat in het begin van de lockdown mensen zich bovengemiddeld angstig en somber voelden, maar dat deze klachten vrijwel normaliseerden naarmate de lockdown voortduurde (N=70.000; Lancet Psychiatry).
Zorgen rondom COVID-19 leiden tot mentale stressklachten in de algemene bevolking van de VS: zowel in april als in juli van dit jaar geeft 13% van de onderzochten aan psychische klachten te hebben. De meest genoemde redenen hiervoor zijn: zorgen rondom het krijgen van COVID-19, rondom de impact van COVID-19 op werkgelegenheid, en financiën (n=1337, JAMA).
Een Amerikaanse studie toont bidirectionele verbanden aan tussen COVID-19 en psychiatrische aandoeningen, maar confounding en onduidelijke causaliteit kunnen een rol spelen (N=62.000 patiënten met COVID-19; Lancet Psychiatry).
Een Zuid-Koreaanse studie vindt geen verband tussen COVID-19 diagnoses en psychiatrische aandoeningen, maar wel toegenomen kans op ernstige COVID-19 bij patiënten met een psychiatrische voorgeschiedenis (N=216.000 geteste personen; Lancet Psychiatry).
Farmacotherapie
Een farmacon dat niet aan de DRD2 bindt maar TAAR1 en 5-HT1A agoneert, SEP-363856, bleek superieur aan placebo op PANSS-reductie na 4 weken; langere, grotere trials en vergelijkingen met reguliere antipsychotica zijn nodig (N=245; NEJM).
Een enkelblinde, semi-gerandomiseerde trial vond dat amisulpride superieur is aan olanzapine en aripiprazol bij schizofrenie (N=144; Lancet Psychiatry).
Bij oudere patiënten ontbreekt vaak een streefdosering van medicatie. Risperidon heeft een goed effect op agressie, agitatie en psychose bij de ziekte van Alzheimer, maar geeft ook snel extrapiramidale bijwerkingen (EPS). Deze Engelse studie laat zien dat een optimale dosering voor risperidon bij ouderen met de ziekte van Alzheimer ligt tussen de 0.25mg en 1mg per dag. Een hogere leeftijd en lagere MMSE waren gecorreleerd met meer EPS (N=108; British Journal of Psychiatry)
Overige behandeling
Bij patiënten met een bipolaire stoornis blijkt een Life Goals Programma – 6 sessies psycho-educatie over medicatie, vroegherkenning van en omgaan met symptomen en triggers – effectief. De patiënten die het programma volgden hadden daarna meer kennis, waren minder angstig en hadden een betere therapietrouw (gemeten tot 6 maanden follow-up) dan de patiënten in de wachtlijst conditie (n=64, Journal of Affective Disorders).
Slaapdeprivatie voor het behandelen van bipolaire depressie is effectiever wanneer daar medicatie aan wordt toegevoegd zoals lithium of antidepressiva blijkt uit een meta-analyse (n=15 studies, 384 patiënten, ACTA Psychiatrica Scandinavica)
Genetica
In een reviewartikel beschrijft o.a. een DJP-redactielid hoe polygene risiscoscores van nut kunnen zijn voor de klinische psychiatrie en welke lessen uit andere velden kunnen worden geleerd, zoals cardiologie en neurologie (Neuroscience and Biobehavioral Reviews).
Epidemiologie
Een studie uit Canada laat zien dat het grootste deel van de patiënten met een eerste psychotische episode last heeft van wanen (94%). Hiervan is achtervolgingswaan het meest voorkomend (77.7%) waarbij de ernst van deze waan toenam met hogere leeftijd. Er werd geen verschil gezien in ernst van de wanen tussen mannen en vrouwen of patiënten met misbruik van middelen (British Journal of Psychiatry)
Een Deens populatieonderzoek laat zien dat broers en zussen van patiënten met een bipolaire stoornis over de hele levensduur een tweemaal verhoogd risico hebben op het krijgen van een psychiatrische stoornis. Het hoogste risico werd gemeten bij brussen onder de 20 jaar oud en brussen boven de 60 jaar oud (n=278.460 controlepersonen vs. 19.995 patiënten met 13.923 brussen, ACTA Psychiatrica Scandinavica)
Overige
In Australië werd middels een RCT onderzocht of er verschillen zijn in rijgedrag na het roken van cannabis met CBD, THC of placebo. Na 40-100 minuten kunnen mensen die THC hebben gebruikt minder goed in hun lijn rijden dan mensen die CBD of placebo hebben gebruikt. Een meting 240-300 minuten na inname liet geen verschillen in rijgedrag zien (n=26; JAMA).
