Wil je je eigen mening delen? De auteurs (Karl Gerritse en Ragna Boerma) zijn benieuwd naar jouw ervaring en hebben een enquête opgezet die onderaan dit artikel te vinden is.
Binnen de psychiatrie is taal een van de belangrijkste instrumenten van de behandelaar. In tegenstelling tot de chirurg of internist die zijn toevlucht kan nemen tot labwaardes of CT-scans moet de psychiater het doen met (een interpretatie van) het verhaal van de patiënt. Het is dan ook niet verwonderlijk dat diagnostiek en behandeling ingewikkeld kan zijn wanneer behandelaar en patiënt niet dezelfde moedertaal delen.
Onderzoeksvraag
De auteurs wilden met deze studie onderzoeken op welke manier wordt omgegaan met een patiënt met een taalbarrière en hoe dit in het patiëntendossier gedocumenteerd wordt.
Hoe werd dit onderzocht
De studie is een secundaire analyse van eerder verzamelde kwalitatieve data van patiënten die in 2016 en 2017 opgenomen waren op de afdeling psychiatrie in een derdelijnsziekenhuis in Montreal, Canada. De hoofdtalen van dit ziekenhuis zijn Engels en Frans. Van de 122 patiënten die voor de primaire studie geïnterviewd werden, hadden 19 een taalbarrière. Dit hield in dat ofwel het onderzoeksteam ofwel de patiënt zelf achtte dat hij/zij het Engels of Frans onvoldoende machtig was. Van de 19 geïncludeerde patiënten werd vervolgens het patiëntendossier samengevat en onderworpen aan een thematische en discours-analyse. De notities uit het patiëntendossier waren geschreven door psychiaters (in opleiding), geneeskundestudenten, maatschappelijk werkers of verpleegkundigen.
Resultaten
Van de 19 geïncludeerde patiënten werd bij 6 patiënten op geen enkele plek in het dossier genoteerd dat er sprake was van een taalbarrière, hoewel dit in werkelijkheid (dat wil zeggen: volgens de onderzoekers en/of de patiënt zelf) dus wel het geval was.
Op basis van de analyse van de overige 13 patiëntendossiers identificeerden de onderzoekers drie hoofdthema’s:
- Thema A. erkenning van het bestaan van de taalbarrière;
- Thema B. negatieve impact van de taalbarrière op diagnostiek en behandeling;
- Thema C. pogingen om om te gaan met de bestaande taalbarrière.
Citaten uit
thema A waren bijvoorbeeld:
- “Pt calm, still disorganized, she speaks just Hindou she cooperates well for treatment”
- “Language barrier ++ but pt seems comfortable and voicing no complaints”.
Binnen
thema B werden onder andere genoteerd:
- “Unable to understand due to language barrier. Appears to recognize staff from past admissions. [ …] Unable to do proper mental assessment as no family came to visit (to interpret)”
- “Eventually pt got loud + + but we couldn’t understand due to language barrier. We tried to convince her to go to bed without any success. Pt was still loud ++ she received Loxapine 25 mg IM and Benadryl 25 mg IM and Ativan 0.5 mg IM PRN”
Thema C bevatte onder andere de volgende citaten:
- “Looks anxious, not smiling, grinds her teeth, speaks in Tamil. Daughter will call her to ask her what is wrong.“
- “With the aid of google translator […] we explained and pt did understand but she remained somewhat irritated”
Conclusies van de onderzoekers
Het bestaan van een taalbarrière was voor de meeste patiënten gebrekkig vastgelegd in het medisch dossier. Voor sommige patiënten was überhaupt niets genoteerd over een taalbarrière en voor anderen was dit vaag of incorrect. Ter illustratie, er werd geschreven dat een patiënt “Hindou” sprak waarbij waarschijnlijk Hindi werd bedoeld; patiënt bleek echter ook geen Hindi maar Tamil te spreken). Bij geen enkele patiënt werd een professionele tolk gebruikt en familieleden werden vooral in noodgevallen ingezet om te tolken.
Informed consent voor ingrijpende medische procedures zoals ECT of een colonoscopie werd niet altijd – of alleen via familie – verkregen. Hier werd door de clinici geen melding van gemaakt. De beperkte beschikbaarheid van verbale de-escalatie technieken maakte dat er vaker vrijheidsbeperkende interventies werden ingezet. Tenslotte onderstrepen de onderzoekers dat uitdagingen in het differentiëren tussen taalbarrière en psychopathologie onvoldoende onderkend werden Ze stellen dat deze incidenten niet op zichzelf staan, maar onderdeel uitmaken van de normalisering van suboptimale zorg voor anderstalige patiënten: een onrustbarende conclusie.
Sterke punten en beperkingen
De auteurs noemen zelf als sterke punt dat dit de eerste studie is naar het vóórkomen van taalbarrières op een klinische psychiatrieafdeling van een ziekenhuis. Verder noemen zij als pluspunt dat zij het bestaan van een taalbarrière onderzocht hebben door zowel informatie van de patiënt zelf als van het onderzoeksteam te gebruiken. Een belangrijke limitatie is dat de data uit 2016-2017 komen en daardoor mogelijk verouderd zijn en dat de sample size van 19 patiënten beperkt is. Verder valt ons op dat in het artikel niet wordt genoemd welke mogelijkheden er bestaan voor het gebruik van tolken in het betreffende ziekenhuis, wat de kosten zijn en in hoeverre deze kosten vergoed worden. Deze informatie zou helpen om de bevindingen beter te contextualiseren en vergelijking met andere settings, zoals de Nederlandse, te vergemakkelijken.
Verder laat de werkdefinitie en operationalisering van een taalbarriere als
“limited proficiency [beperkte taalvaardigheid]” ruimte voor opheldering.
Wat betekent dit voor de praktijk
In het Canadese ziekenhuis dat in deze studie onderzocht werd, lijkt de zorg voor patiënten die geen Engels of Frans spraken ondermaats. Onduidelijk is of dit te maken heeft met de kosten van het gebruik van een professionele tolk, met onbekendheid met het werken met een tolk binnen het ziekenhuis of dat hier andere oorzaken een rol spelen. Echter, dat patiënten die de taal van het ziekenhuis niet spreken interventies zoals ECT ondergaan zonder dat er sprake is van valide informed consent is schokkend en mogelijk strafbaar.
In Nederland wordt – na een verwoede strijd – het gebruik van de tolkentelefoon sinds 2022 (weer) vergoed in de ggz. Financiële redenen hoeven dus in principe geen barrière te vormen voor het gebruik van een tolk. Het zou interessant zijn om te onderzoeken hoe deze beleidswijziging invloed heeft gehad op de zorg voor anderstalige patiënten in de Nederlandse ggz. Zo zou kwalitatief onderzoek naar de uitdagingen rondom en het goed omgaan met een taalbarrière in de ggz belangwekkend zijn. Hierover zijn naar ons weten nog geen studies gepubliceerd.
Referentie
Arpin-Gemme et al. Documenting language barriers in a general hospital psychiatry setting.
Transcultural Psychiatry 2023. Online ahead of print.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/37097920/
