Titel: Preciezere diepe hersenstimulatie door scans van hersennetwerken
Deze post maakt deel uit van de rubriek “Psychiatrie van de Toekomst” in het Tijdschrift voor Psychiatrie, in samenwerking met De Jonge Psychiater (pdf versie)
Waarom dit onderzoek?
Diepe hersenstimulatie (dbs) is een effectieve behandeling voor therapieresis- tente obsessieve-compulsieve stoornis (ocs). De ene patiënt reageert echter beter dan de andere. Als we beter zouden begrijpen welke hersennetwerken beïnvloed moeten worden voor optimale respons, zouden we nog preciezer de hersenen kunnen stimuleren en gerichter behandeluitkomsten kunnen voor- spellen.
Onderzoeksvraag
Stimulatie van welke hersennetwerken is geassocieerd met goede klinische respons? En in hoeverre kunnen dergelijke hersennetwerken individuele respons voorspellen?
Hoe werd dit onderzocht?
Onderzoekers behandelden 22 patiënten met therapieresistente ocs met dbs. Vooraf maakten zij hersenscans om te kijken welke hersennetwerken gestimuleerd werden door de dbs. De associatie tussen deze hersennetwerken en een daling op de Yale-Brown Obsessive Compulsive Scale (y-bocs) 1 jaar postoperatief werd getest. Hierbij werden twee methodes vergeleken om hersennetwerken in beeld te brengen: 1. per patiënt op basis van wittestofverbindingen middels diffusie-mri (dti); 2. op basis van grote datasets van het Human Connectome Project.
Belangrijkste resultaten
Gemiddeld daalde de y-bocs-score na 12 maanden met 30,4 punten (p < 0,001). Het bleek mogelijk om op basis van de hersennetwerken die verbonden waren aan de dbs-elektrode de afname in y-bocs-score te voorspellen (r = 0,630; p < 0,001). Met name patiënten bij wie de dbs-elektrode beter verbonden was met de rechter gyrus frontalis medius lieten een grotere afname in y-bocs-score zien 83 (p = 0,002). Resultaten bleven robuust na kruisvalidatie en datasplitsing (dti vs. Human Connectome Project).
Hoe zal dit onderzoek ons vak veranderen?
Als de resultaten extern gevalideerd worden, kan men deze methode gebruiken om op basis van hersennetwerken het effect van dbs te voorspellen voor indivi- duele patiënten. Dit zou het effect van dbs verder kunnen vergroten, door pre- ciezere plaatsing van dbs-elektroden en preciezere selectie van geschikte dbs-kandidaten. Breder bezien zou dergelijke mede op connectiviteit gebaseerde hersenstimulatie een mooie opmaat zijn naar meer precisiegeneeskunde in de psychiatrie.
Referentie
Baldermann JC, Melzer C, Zapf A, Kohl S, Timmermann L, Tittgemeyer M, e.a. Connectivity profile predictive of effective deep brain stimulation in obsessive- compulsive disorder. Biol Psychiatry 2019; 85: 735-43.
Deze post maakt deel uit van de rubriek “Psychiatrie van de Toekomst” in het Tijdschrift voor Psychiatrie, in samenwerking met De Jonge Psychiater (pdf versie)
