Ingrid Candel (1973) is een psychologe die een (seksuele) relatie had met een cliënt. Dat mag niet, dat mag nooit1. En toch gebeurt het. In haar onlangs verschenen boek Tot hier en niet verder bespreekt Candel de regels waaraan zorgverleners zich moeten houden en wat er gebeurt als dat niet lukt. Tevens probeert Candel handvatten te geven om (seksueel) grensoverschrijdend gedrag van zorgverleners te voorkomen. Aan de hand van haar eigen casus en enkele voorbeelden van onder andere een fysiotherapeut, huisarts en een andere psycholoog. (Het is overigens opvallend dat er in het hele werk met geen letter over psychiaters gesproken wordt). ‘Dapper’ is een voor de hand liggend woord om een dergelijk boek te omschrijven en het valt dan ook al in de tweede paragraaf van Martin Appelo’s voorwoord.
Hoewel je een boek uiteraard niet moet beoordelen aan de hand van de voorkant, is de voorkant wel de eerste indruk. In het geval van Tot hier en niet verder had de voorkant, evenals de titel, net zo goed de voorkant kunnen zijn van een zelfhulpboek van een of andere assertiviteitscursus. En nu we het toch over eerste indrukken hebben; Tot hier en niet verder is niet uitgegeven bij een grote uitgeverij en dat is te zien. De lay-out is niet erg fraai en al bij de eerste keer openvouwen valt het boek bijna uit elkaar omdat de pagina’s niet goed gelijmd zijn.
De inhoud is wat rommelig en bevat veel open deuren (vooral in het deel waar de handvatten en tips besproken worden) en mist diepgang, zowel in het bespreken van de casussen (vooral die van Candel zelf) als in de verdere onderbouwing en diepgang. Candel leunt hiervoor hevig op Glen Gabbards Boundaries & Boundary violations2. De voorbeelden zijn op zich interessant, maar af en toe wel erg prozaïsch door Candel zelf opgeschreven (in tegenstelling tot bijvoorbeeld het boek Verslagen door het tuchtrecht van beroepsgenoot Martin Appelo, waarin de zorgverleners in kwestie zelf aan het woord komen).
Tegen het einde wordt een casus besproken van een geval waarin een relatie tussen een patiënt en een zorgverlener een happy end had (huisje, boompje, beestje). Hoewel dergelijke voorbeelden ongetwijfeld zullen voorkomen, was het geheel wat mij betreft sterker geweest zonder deze laatste casus; het voelt toch enigszins alsof een en ander vergoelijkt dient te worden. Hoewel nuance natuurlijk altijd goed is, is het voor relaties met patiënten gewoon duidelijk; het mag niet, het mag nooit. Wat dat betreft voegt Candel eigenlijk maar weinig toe aan die uitermate heldere boodschap van de IGJ en geeft het ook maar weinig extra inzicht en verdieping. Wellicht niet zo dapper of uit het leven gegrepen en een stuk minder toegankelijk qua leesbaarheid, maar Glen GabbardsBoundaries & Boundary violations is een stuk leerzamer.
1 https://www.igj.nl/publicaties/brochures/2016/12/08/het-mag-niet-het-mag-nooit
2 https://www.bol.com/nl/p/boundaries-and-boundary-violations-in-psychoanalysis/9200000056299785/
Referentie:
Tot hier en niet verder
Ingrid Candel
Bullseye Publishing, Weert
ISBN 9789491920813
