Auditieve verbale hallucinaties (hierna: “stemmen”) zijn vooral bekend als symptoom van psychose, maar ze komen ook veel voor in de algemene bevolking (~10% van de algemene bevolking hoort ooit stemmen).1 De stemmen van patiënten en gezonde personen zijn op veel vlakken vergelijkbaar, behalve dat de stemmen die patiënten horen een veel negatievere emotionele inhoud hebben.2 Negatieve inhoud van stemmen is dan ook de belangrijkste voorspeller voor ziektelast en beperkingen in het dagelijks functioneren t.g.v. stemmen.3
Toch blijkt het best lastig om te definiëren wat ‘negatieve emotionele inhoud’ nou precies is. Herinneringen of ervaringen kunnen namelijk bepalen hoe je iets interpreteert. Voor de één is het horen van je naam misschien neutraal of zelfs positief, terwijl het voor iemand die veel gepest is met zijn/haar naam, misschien een negatieve lading heeft. Eerdere onderzoeken laten zien dat dit inderdaad gebeurt: patiënten zijn geneigd zijn om ‘neutrale’ stemmen negatief te interpreten op basis van eerder doorgemaakte traumatische ervaringen of veranderingen in de manier waarop ze emoties verwerken.4–6 Maar de vraag is of patiënten inderdaad wel ‘neutrale’ stemmen horen.
In een recent onderzoek hebben wij daarom geprobeerd om de inhoud van de stemmen te objectiveren.7 We hebben hiervoor patiënten en gezonde stemmenhoorders (n=40) gevraagd hun stemmen gedurende enkele minuten hardop te herhalen. Dit werd opgenomen, getranscribeerd en geanalyseerd met behulp van zogenaamde ‘sentiment’ analyse: een vorm van natural language processing (NLP) waarmee je de emotionele lading van een tekst kunt kwantificeren. Uit deze analyses bleek dat patiënten die stemmen horen inderdaad meer negatieve stemmen horen dan gezonde stemmenhoorders, ook als je dit dus objectief taalkundig berekent. Ook was het gemiddelde sentiment van de stemmen negatiever in de patiëntgroep. Het negatieve sentiment van de stemmen was significant geassocieerd met of de stemmen als negatief werden ervaren, met de mate van angst t.g.v. de stemmen en met de mate waarin de stemmen beperkingen gaven in het functioneren. Dit onderzoek laat zien dat, hoewel patiënten wellicht ook geneigd zijn hun stemmen als negatiever te ervaren, de stemmen ook daadwerkelijk negatiever zijn dan die van gezonde stemmenhoorders.
Protocollen voor cognitieve gedragstherapie (CGT) voor het horen van stemmen zijn nu vooral gericht op het veranderen van de gedachten die patiënten hebben over de stemmen. Dit komt voort uit het idee dat de negatieve emoties die patiënten ervaren t.g.v. hun stemmen, samenhangen met hun gedachten over de stemmen, niet met de inhoud van de stemmen. Onze resultaten laten zien dat de negatieve inhoud wel degelijk samenhangt met de mate waarin patiënten last hebben van de stemmen die ze horen.
De huidige manier waarop CGT wordt toegepast is daarom eigenlijk een vorm van blaming the victim: het zegt immers dat niet de stemmen het probleem zijn, maar de manier waarop je ermee omgaat. Aan de hand van dit onderzoek zou ons voorstel zijn om dat adagium te veranderen in het volgende: de stemmen zijn het probleem, maar we kunnen alleen veranderen hoe je ermee omgaat.
Referenties:
1. Maijer, K., Begemann, M. J. H., Palmen, S. J. M. C., Leucht, S. & Sommer, I. E. C. Auditory hallucinations across the lifespan: a systematic review and meta-analysis. Psychol. Med. 48, 879–888 (2018).
2. Daalman, K. et al. The same or different? A phenomenological comparison of auditory verbal hallucinations in healthy and psychotic individuals. J clin Psychiatry 72, 320–325 (2011).
3. Larøi, F. et al. The ice in voices: Understanding negative content in auditory-verbal hallucinations. Clin. Psychol. Rev. 67, 1–10 (2019).
4. Cohen, A. S. & Minor, K. S. Emotional experience in patients with schizophrenia revisited: Meta-analysis of laboratory studies. Schizophr. Bull. 36, 143–150 (2010).
5. Aleman, A. & Kahn, R. S. Strange feelings: Do amygdala abnormalities dysregulate the emotional brain in schizophrenia? Prog. Neurobiol. 77, 283–298 (2005).
6. Reiff, M., Castille, D. M., Muenzenmaier, K. & Link, B. Childhood abuse and the content of adult psychotic symptoms. Psychological Trauma: Theory, Research, Practice, and Policy vol. 4 356–369 (2012).
7. de Boer, J. N. et al. Negative content in auditory verbal hallucinations: a natural language processing approach. Cogn. Neuropsychiatry 1–11 (2021).
