Achtergrond
Het risico op depressie en suïcide bij geneeskunde studenten of artsen-specialisten in opleiding werd in voorgaande studies reeds onderzocht.1,2 Gelijkaardig onderzoek binnen een wereldwijde populatie van psychiaters-in-opleiding ontbreekt echter. Dit stimuleerde een groep Europese psychiaters-in-opleiding (verbonden aan de EFPT*en de Early Career Psychiatrists sectie van de EPA**) om een onderzoek op te starten.
Methoden
De auteurs trachtten een zo groot mogelijke groep psychiaters-in-opleiding te bereiken via contact met de erkende opleidingsinstituten van de verschillende landen. Om een zo willekeurig mogelijke steekproef te bekomen, werd er beroep gedaan op multi-level sampling. Depressieve klachten en suïcidaliteit werden via een online vragenlijst in kaart gebracht. Hierbij werd gebruik gemaakt van 2 gevalideerde screeningsvragenlijsten: de Patient Health Questionnaire (PHQ-9) waarbij een minimum score van 2 of 3 op minimum 4 antwoorden werd beschouwd als depressie en de Suicide Ideation and Behaviour Questionnaire (SIBQ) die o.a. screent naar suïcide ideatie en suïcidepogingen.
Resultaten
1980 psychiaters-in-opleiding uit 22 landen deden mee aan de studie. 15.8% (n=280) voldeed aan de criteria voor depressie (meestal van milde ernst). Via meervoudige logistische regressie in een subgroep (n=1772) werd geconcludeerd dat het totaal aantal werkuren per weeken het ontbreken van supervisie voorspellende factoren waren voor het ontstaan van depressieve klachten. In dezelfde subgroep rapporteerde 12.3% actieve suïcide ideatie en ondernam 0.7% een suïcidepoging gedurende het assistentschap. Een hogere graad van ancienniteit binnen het assistentschapen het ontbreken van een extra opleiding (bv. psychotherapie opleiding of PhD) bleken het risico op suïcide ideatie te verhogen. Landen met de hoogste prevalentie van depressie waren Letland (50%), Hongarije (32%), en Hong Kong (27%). De hoogste prevalentiecijfers van actieve suïcide ideatie waren in Zuid-Afrika, Hongarije en Hong-Kong.
Discussie
Vergeleken met voorgaand onderzoek is het voorkomen van depressieve klachten bij psychiaters-in-opleiding (15.8%) lager dan bij geneeskunde studenten (27.2%)1 of artsen-specialisten in opleiding (28.2%)2. Het gevonden percentage suïcide ideatie (12.3 %) was vergelijkbaar met een grootschalig Nederlands onderzoek bij artsen-specialisten in opleiding3 maar hoger dan in een onderzoek uitgevoerd in een populatie Amerikaanse artsen-specialisten (6.9 %)4.
Take-home message
Uit één cross-sectionele studie resultaten trekken naar de praktijk is steeds gewaagd maar toch kunnen we enkele zaken hieruit leren die interessant kunnen zijn voor de praktijk: aanpassing van werkomstandigheden (limitatie van de werkuren en voorzien van regelmatige supervisie) kan wel degelijk een positief invloed hebben op het psychisch welzijn van psychiaters-in-opleiding. Hiernaast blijkt een bijkomende opleiding, zoals een psychotherapie opleiding of een PhD, een beschermende invloed te hebben tegen suïcide ideaties. Mogelijks kunnen we dit verklaren door een betere balans tussen ervaring in het werkveld enerzijds en het verrijken van de eigen kennis en creatief denken anderzijds. Verder dient er vanuit de opleidingsinstituten meer aandacht te gaan naar het screenen van depressie en het verbeteren van psychisch welzijn bij psychiaters-in-opleiding.
Bronnen
Referentie artikel: Jovanović N, Beezhold J, Tateno M, et al. Depression and suicidality among psychiatric residents – results from a multi-country study. J Affect Disord. 2019;249:192-198.
1 Rotenstein LS, Ramos MA, Torre M, et al. Prevalence of Depression, Depressive Symptoms, and Suicidal Ideation Among Medical Students: A Systematic Review and Meta-Analysis. JAMA. 2016;316(21):2214–2236. doi:10.1001/jama.2016.17324
2 Mata, D.A., Ramos, M.A., Bansal, N., Khan, R., Guille, C., Di Angelantonio, E., Sen, S., Prevalence of depression and depressive symptoms among resident physicians: A systematic review and meta-analysis. JAMA 314, 2373–2383.
3 Van der heijden F, Dillingh G, Bakker A, Prins J. Suicidal thoughts among medical residents with burnout. Arch Suicide Res. 2008;12(4):344-6.
4 Shanafelt TD, Boone S, Tan L, et al. Burnout and satisfaction with work-life balance among US physicians relative to the general US population. Arch Intern Med. 2012;172(18):1377-85.
Afkortingen
*EFPT: European Federation of Psychiatric Trainees
*EPA: European Psychiatric Association
