Deze post maakt deel uit van de rubriek “Psychiatrie van de Toekomst” in het Tijdschrift voor Psychiatrie, in samenwerking met De Jonge Psychiater (pdf versie).
Waarom dit onderzoek?
De huidige coronacrisis heeft de (geestelijke) gezondheidszorg veranderd. In een mum van tijd moesten behandelingen vooral digitaal plaatsvinden. Dit geldt eveneens voor lage- en middeninkomenslanden (LMI-landen), waar de toegang tot psychiatrische zorgverlening reeds voor de COVID-19-pandemie ontoereikend was. Digitale psychologische interventies kunnen bijdragen aan een verbeterde toegang tot zorg in deze landen en een vermindering van de ‘mental health gap’. We bespreken de resultaten van de eerste meta-analyse naar de effectiviteit van online psychologische interventies in LMI-landen.
Onderzoeksvraag
Wat is de effectiviteit van online psychologische interventies in LMI-landen?
Hoe werd dit onderzocht?
Fu e.a. (2020) verrichtten een meta-analyse naar de effectiviteit van digitale psychologische interventies (gedefinieerd als een gestandaardiseerde psychologische interventie aangeboden via digitale kanalen, bijvoorbeeld smartphone, app, website of e-mail) in LMI-landen. De controlegroep bestond uit patiënten die op de wachtlijst stonden, online een gebruikelijke behandeling of online psychoeducatie kregen.
Belangrijkste resultaten
De auteurs includeerden 22 RCT’s en vergeleken in totaal 2351 patiënten en 1753 controlepersonen. De gemiddelde leeftijd van de patiënten was 20-35 jaar en de meerderheid van de onderzochte patiëntengroepen voldeed aan de criteria van een depressieve stoornis (MDD) of stoornis in middelengebruik. Studies uit tien geografisch verspreide LMI-landen (waaronder bijvoorbeeld Thailand en Roemenië) werden geïncludeerd. De psychologische interventies waren inhoudelijk variabel; de meerderheid betrof motivationele gespreksvoering (bij stoornis in middelengebruik) of cognitieve gedragstherapie (bij MDD). Digitale psychologische interventies waren effectiever in vergelijking met controle-interventies (gepoolde effectgrootte: 0,60; NNT: 3). De effectiviteit was vergelijkbaar met die in hoge-inkomenslanden (Hedges g: 0,53) (Barak e.a. 2008). Wel waren er duidelijke verschillen in effect-grootte tussen de studies I2: 74%). Subgroepanalyses verklaarden geen significante verschillen (bijvoorbeeld regio of digitaal medium) in gevonden effectgroottes.
Hoe zal dit onderzoek ons vak veranderen?
Digitale psychologische interventies in LMI-landen blijken effectief en dienen, ook na de huidige pandemie, laagdrempelig ingezet te worden in deze regio’s, waar de gebruikelijke geestelijke gezondheidszorg nog erg minimaal is.
Literatuur
Barak A, Hen L, Boniel-Nissim M, Shapira N. A comprehensive review and a meta-analysis of the effectiveness of internet-based psychotherapeutic interventions. Journal of Technology in Human Services 2008; 26: 109-60.
Fu Z, Burger H, Arjadi R, Bockting CLH. Effectiveness of digital psychological interventions for mental health problems in low-income and middle-income countries: a systematic review and meta-analysis. Lancet Psychiatry 2020; 7: 851-64.
