Op 17 maart 2021 gaan we weer naar de stembus om een nieuwe Tweede Kamer te kiezen. De stem die je uitbrengt zal invloed hebben op de toekomst van Nederland en dus ook op de GGZ. Maar hoe kom je erachter wat de politieke partijen allemaal met ons van plan zijn? Waar vind je de tijd om je te verdiepen in deze materie? Geen nood! DJP helpt je door dit verkiezingsseizoen heen met de gloednieuwe rubriek: de stem van de psychiater.
In deel één namen we je mee in de wondere wereld van de Tweede Kamer moties en in deel twee bespraken we de verkiezingsprogramma’s van de huidige regeringspartijen. In deze derde editie gaan we dieper in op de programma’s van de huidige oppositiepartijen op links.
GroenLinks
GroenLinks wil de marktwerking in de zorg afschaffen en de zorgverzekeraars omvormen tot publieke zorgfondsen. Deze fondsen moeten samen met patiëntenorganisaties, zorgaanbieders en beroepsgroepen voortaan in iedere regio één zorgplan opstellen met een regionaal zorgbudget. In een zorgplan staan afspraken over de organisatie en kwaliteit van alle vormen van zorg, inclusief GGZ. Uit de regionale zorgbudgetten wordt zowel preventie als complexe behandelingen en acute zorg voor mensen in crisissituaties bekostigd. De meest complexe behandelingen wil GroenLinks landelijk organiseren.
Door de bekostiging via DBC’s te vervangen door een vergoeding op basis van de daadwerkelijke kosten wil de partij wachtlijsten, administratiedruk en de financiële problemen van zorgaanbieders verminderen. Verder wil de partij investeren in samenwerking en hulpverlening op plaatsen waar problemen het eerst kunnen worden gesignaleerd, bijvoorbeeld met maatschappelijk werkers bij de huisarts en op school en lichamelijke screenings in de GGZ.
Dit is een aansprekend programma voor collega’s die de marktwerking als een groot knelpunt ervaren. Ook met de plannen om naast de financiering de hoge administratiedruk mee te nemen en complexe zorg weer meer te centraliseren sluit de partij aan bij actuele thema’s in GGZ-land. Ten slotte zijn ze enige die het belang van goede somatische zorg in de GGZ in hun verkiezingsprogramma hebben opgenomen.
SP
Ook de Socialistische Partij (SP) windt er geen doekjes om: ze maken zo snel mogelijk een eind aan marktwerking in de zorg. Verder wordt de GGZ een vast onderdeel van de zorg in de buurt, wat ons doet afvragen of ze op de hoogte zijn van het bestaan van FACT-teams. SP wil de wachtlijsten terugdringen door in te zetten op voldoende behandelcapaciteit, zowel klinisch als ambulant, dit is natuurlijk wat cryptisch geformuleerd, maar het leest alsof ze de bedden afbouw van de afgelopen jaren weer deels willen terugdraaien.
Bij een crisis wil de SP dat niet de politie de eerste opvang moet doen, maar direct hulpverlening vanuit de GGZ beschikbaar moet zijn. Verwarde personen horen niet in een politiecel, maar in de GGZ en meer opvang is nodig. Ondertussen krijgt de wijkagent wel een centrale rol in de psychiatrische zorg als het aan de SP ligt. Het vergroten van de behandelcapaciteit is een punt in dit programma waar veel collega’s wel oren naar zullen hebben, maar uit de motivatie en andere speerpunten komt het beeld naar voren dat de SP (net als de VVD) de GGZ primair als een oplossing ziet voor maatschappelijke problemen die zich bij de politie aandienen, in plaats van primair een plaats voor diagnostiek en behandeling.
PvdA
Als het aan de Partij van de Arbeid (PvdA) ligt, worden GGZ en Jeugdzorg overgeheveld van verzekeraars naar overheid. De partij schrijft: “De bespottelijke situatie dat instellingen in de GGZ op omvallen staan, terwijl het aanbod daalt en de wachtlijsten stijgen is onaanvaardbaar. Specialistische zorg organiseren we landelijk als dit regionaal niet lukt. Uithuisgeplaatste kinderen krijgen standaard een traumabehandeling”.
De PvdA zet in op trainen van politie en hulpdiensten in het herkennen van en omgaan met verwarde mensen en het uitbreiden van het aantal plekken voor respijtzorg en crisisopvang. De partij wil de capaciteit vergroten om zo de wachttijden te verkorten. Ook wil de arbeiderspartij investeren in een goede, laagdrempelige en toegankelijke GGZ en een goede samenwerking tussen zorg en politie in de buurt. De wet verplichte GGZ (WVGGZ) willen zij aanpassen zodat die praktisch werkbaar wordt.
Verder voegt de PvdA toe, dat zorgpersoneel recht heeft op meer salaris, minder werkdruk en meer collega’s. De partij wil structureel investeren in het salaris, de werkomstandigheden en perspectief van verpleegkundigen, verzorgenden en andere directe zorgmedewerkers in onder andere de GGZ.
Hoewel ook PvdA de GGZ en politie in dezelfde zinnen adresseert, net als VVD en SP, heeft PvdA daarnaast méér aandacht voor de gehele GGZ. De partij pleit daarnaast voor centralisatie van hoog complexe zorg en verandering van financieringsstructuur, net als we dat bij GroenLinks zagen. Het aanpassen van de WVGGZ zal ook veel collega’s als muziek in de oren klinken.
Partij voor de Dieren
De GGZ wordt onderdeel van de zorg in elke buurt, schrijft de Partij voor de Dieren (PvdD) in haar programma. Wachtlijsten wil de partij tegen gaan door vroege intakes te doen, voldoende overbruggingszorg aan te bieden en te investeren in meer (tijdelijke) opnameplaatsen. De PvdD plaatst, als enige partij, de GGZ in een breder economisch-ecologisch kader; wereldwijde vrijhandel leidt ertoe dat de kans op zoönosen steeds maar verder toeneemt en dit pakt rampzalig uit voor onder meer de geestelijke gezondheid, stelt de partij al refererend aan de COVID-19 pandemie.
Bespreking
De linkse partijen rekenen duidelijk af met het Neoliberalisme en de programma’s zijn in die zin best eensgezind: PvdA, GL en SP willen allemaal af van de marktwerking in de zorg. Onderliggend zijn er echt wel wat verschillen en valt er voor de linkse stemmer dus wel degelijk wat te kiezen. GroenLinks heeft gedetailleerde plannen om de financiering te herstructureren, PvdA en SP willen voornamelijk een grotere GGZ. We kunnen wel stellen dat er de komende jaren nog veel gaat veranderen, mocht er een ‘progressieve alliantie’ in de regering komen.
De stem van de psychiater komt de komende weken bij je terug met nog meer artikelen over de verkiezingsprogramma’s. In de volgende editie bespreken we de overige oppositiepartijen.
