Titel: Toekomst van de depressiediagnostiek
Deze post maakt deel uit van de rubriek “Psychiatrie van de Toekomst” in het Tijdschrift voor Psychiatrie, in samenwerking met De Jonge Psychiater (pdf versie)
Waarom dit onderzoek?
De depressieve stoornis wordt beschouwd als een stoornis die zich kenmerkt door terugkerende episodes, maar is dat terecht?
Onderzoeksvraag
Wat is het klinisch beloop van de depressieve stoornis over een periode van 6 jaar?
Hoe werd dit onderzocht?
Verduijn e.a. (2017) gebruikten data uit de Netherlands Study of Depression and Anxiety (NESDA), waarbij 2981 patiënten werden geïncludeerd met een actuele depressie (of een depressie of angststoornis in remissie; een risicofactor voor een recidiverende depressie). De diagnostische classificatie werd bij aanvang (in 2004-2007) gesteld met het Composite International Diagnostic Interview (CIDI). Ernst werd gemeten met de Inventory of Depressive Symptomatology (IDS). Follow-upmetingen met CIDI en Life Chart Inventory (LCI) werden verricht na 2, 4 jaar en 6 jaar. Op basis van deze longitudinale informatie werden patiënten in vier categorieën ingedeeld: hersteld, gerecidiveerd zonder chroniciteit, gerecidiveerd met chronische episoden en chronische depressiviteit.
Belangrijkste resultaten
De belangrijkste resultaten staan in figuur 1. Samengevat: als men de classificatiecriteria voor depressieve stoornis (conform dsm) aanhield, bleken er weinig patiënten met een chronisch beloop te zijn op de langere termijn (4,6% na 6 jaar) en waren veel patiënten volledig hersteld na 2 jaar (58,3%). Nam men echter de comorbide klachten (angst of overige affectieve stoornissen) mee in de analyse, dan was slechts een zesde (17,4%) na 6 jaar hersteld. Op basis van deze cijfers concludeerden de onderzoekers dat depressie geen stoornis is met een episodisch, maar met een chronisch verloop en met meerdere comorbide symptomen.
Hoe zal dit onderzoek ons vak veranderen?
Waarschijnlijk weten de meeste psychiaters intuïtief al dat depressie vaak vergezeld gaat van angst en andere affectieve symptomen en vaak een langdurig beloop kent. Dit onderzoek bevestigt dit idee met degelijke data. Verduijn e.a. gaan een stap verder. Als je goed kijkt naar figuur 1, dan is de hoeveelheid klachten van veel patiënten na 6 jaar zo ernstig dat je eerder kan spreken van een lifetimestoornis, vooral bij mensen met comorbide klachten.
Het toepassen van alleen de afgebakende categoriale omschrijving van depressie uit de dsm leidt tot onderschatting van deze prognose en risico op niet inzetten van de meest geëigende zorg. In de toekomst kan het bredere depressieprofiel worden geïntegreerd in onze classificatiesystematiek. Los daarvan kunnen we in behandelprogramma’s nu reeds rekening houden met het belang van comorbide klachten voor het beloop.
Referentie
Verduijn J, Verhoeven JE, Milaneschi Y, Schoevers RM, van Hemert AM, Beekman ATF, e.a. Reconsidering the prognosis of major depressive disorder across diagnos- tic boundaries: full recovery is the exception rather than the rule. BMC Medicine 2017; 15: 215.
Deze post maakt deel uit van de rubriek “Psychiatrie van de Toekomst” in het Tijdschrift voor Psychiatrie, in samenwerking met De Jonge Psychiater (pdf versie)
