Zelfwaardering

Om heel eerlijk te zijn; als ik moet kiezen tussen een fictieboek of een non-fictieboek zal de roman mijn hart altijd winnen. Ik lees graag om mijn kennis te verrijken, maar ik lees nog liever om me te laten meevoeren naar andere werelden. Het komt dus niet zo regelmatig voor dat ik me waag aan een boek dat zich nuchter en bescheiden bij de realiteit schaart. Toen me dan de kans werd geboden om een boek te lezen met de veelbelovende titel Zelfwaardering, kon ik die kans toch niet laten liggen. Ik moest denken aan alle patiënten die me vertelden dat ze zichzelf absoluut waardeloos vonden, alsof het de normaalste zaak in de wereld was, en bedacht me dat als ik een handvat kon aanrijken om daar op in te grijpen, ik me heel graag eens verdiepte in een non-fictieboek.

Het boek zelf heeft een aantrekkelijke cover en nodigt uit om eens in te bladeren. Het is niet dik, en belooft een vlotte leeservaring. De auteur profileert het als een boek voor hulpverleners, en dus geen zelfhulpboek. De bedoeling is om dit als zorgverlener in de praktijk toe te passen samen met je patiënt(e)of cliënt(e), aangezien een belangrijk deel van de techniek is om het onderling te bespreken en tot inzichten te komen.  

Met behulp van enkele simpele diagrammen maakt de auteur zijn beeldspraak vrij snel duidelijk. Als Vlaming is het in het begin even wennen aan de terminologie die gebruikt wordt. Maar al snel begin je ook te denken in dezelfde “Hollands”-getinte metaforen en spreek je vrolijk mee van halfvolle vaten en heitjes voor karwijtjes.

Het principe is eenvoudig, en dat helpt natuurlijk. Het vat van zelfwaardering mag heel letterlijk geïnterpreteerd worden als een vat dat voller of leger kan komen te staan. Hoe voller je vat zit, hoe meer positivisme in je leven. Dit kan gerust breed opgevat worden en betekent essentieel je veerkracht in het leven. Hoe leger het vat, hoe moeilijk je kan omgaan met tegenslagen of conflicten.

Vat krijgen op je eigen vat (die kon ik toch niet laten liggen) is de uiteindelijke bedoeling van de auteur. Hij reikt technieken aan om je vat voller te krijgen en je veerkracht te laten groeien. Dit doet hij door middel van de heitjes, zoals hij ze zelf benoemt.

Laat je patiënt(e) of cliënt(e) elke dag iets positief opmerken. Niet per se over zichzelf als persoon, niet per se een of andere grote ontdekking of verandering. Gewoon iets kleins waar je soms blij van kan worden. Een lekker glas sinaasappelsap wordt als voorbeeld gegeven. Of de vroege ochtendzon op je gezicht als je naar het werk wandelt. Of de kat op je schoot hebben liggen. Of de afwas doen voor hij gigantische proporties aanneemt. Of, of, of. Een micro-moment van voldoening, noemt hij het.

Het gaat niet om het positief puntje zelf, want die zijn er meestal wel in je dag. Het gaat om het opmerken ervan en er een mentale nota van maken. Dat maakt je volgens de auteur vatbaarder voor meer positieve dingen, en zet zich voort tot in andere delen van je leven. Het kan een negatieve spiraal doorbreken en leidt tot een groter gevoel van zelfwaardering met positieve gedragsveranderingen tot gevolg.

De aanpak doet wat denken aan het Good Lives Model van Ward en Stewart. Zij waren de eersten die een alternatief model suggereerden voor de rehabilitatie van delinquenten. In dit model wordt ook de focus gelegd op de sterktes en waarden van de persoon, in plaats van op risicomanagement en terugvalpreventie. Op basis van die positieve waarden kan je iemands leven terug focus geven en zou je op een onrechtstreekse manier aan langdurige gedragsverandering en terugvalpreventie kunnen doen.

Hij gaat vervolgens verder met een hoop praktijkervaringen, die even vlot lezen als de rest van het  boek. Er worden verschillende patiënten aangehaald met een hoge variëteit aan problematieken. En vervolgens laat hij zien hoe die allemaal baat hebben gehad bij het vat van zelfwaardering. Ook koppels passeren de revue, wiens relatie hij tracht te verbeteren eveneens met behulp van heitjes.

Om te zeggen dat er mogelijk sprake is van een selectie bias zal wat overbodig zijn. Een mens moet ten slotte zijn succesverhalen erbij halen als hij een boek schrijft. Maar de auteur kan het goed verkopen, en hij legt zijn techniek op een aangename, verstaanbare manier uit.

Ik heb dit boek met veel plezier gelezen, en hoewel ik niet meteen zou durven zeggen dat ik helemaal verkocht ben voor de methode, ben ik alleszins geprikkeld genoeg om het zelf ook eens uit te proberen in de praktijk. We hebben tenslotte allemaal wat positivisme nodig in ons leven.

Referentie