Vers van de pers.. Whole Body Hyperthermia (WBH) voor de behandeling van depressie. Onze collega´s uit Arizona (USA) vroegen zich af of WBH een antidepressief effect heeft dat niet enkel wordt gemedieerd door placebo factoren en zo ja, hoe lang het effect blijft bestaan na een enkele behandeling (Janssen et al., 2016). Het plan voor deze studie is niet ontstaan in het hoofd van een opgewekte onderzoeker op een zonovergoten terrasje. Eerder onderzoek toonde reeds aan dat depressieve patiënten problemen hebben met hun thermoregulatie wat zich uit in een verhoogde lichaamstemperatuur en een verminderd vermogen om te zweten. Dat zou het gevolg zijn van verminderde activiteit in warmtegevoelige thermosensorische pathways. Na succesvolle behandeling zou de thermoregulatie zich herstellen.
Het onderzoek
34 volwassenen (18-65 jaar) met een majeure depressieve stoornis voor langer dan kwamen in aanmerking voor deelname. Ze namen geen antidepressiva tijdens de studie, al weten we niet of ze medicatienaïef waren of hoe lang ze al medicatievrij waren. Op de behandeldag kwamen ze om 8u aan voor baseline metingen. Rond 12u was het tijd voor de interventie. Men werd ingedeeld in de WBH (17 personen) of sham groep (ook 17 personen). Voor beide condities werd een Heckel HT3000 WBH systeem gebruikt (zie figuur 1). Geen pretje voor claustrofobici. In de WBH groep werd hyperthermie met milde intensiteit gebruikt. De proefpersonen werden opgewarmd tot 38.5°C, dat duurde gemiddeld 107 minuten (range 81-140 minuten). Daarna werd het apparaat als het ware afgezet en bleven de proefpersonen nog een uur in de -sauna- om af te koelen. Voor sham was de procedure identiek, behalve dat men werkte met niet-verwarmende lampen en een soort ventilator om een zelfde kleur en geluid te produceren, maar geen warmte. Hun temperatuur steeg tot gemiddeld 37.7°C. De duur van hun verblijf in de Heckel werd afgestemd op de WBH-er waaraan ze waren gematched en ze moesten ook een uur afkoelen.
Figuur 1 – De Heckel HT3000 met studiepersoneel.
Outcome
De sham-conditie bleek redelijk geloofwaardig. 71% van de deelnemers geloofde actieve hyperthermie te hebben gekregen, vergeleken met 94% van de WMH groep. Hoewel alle twee de groepen minder depressief werden, verbeterde de groep met WBH veel meer. Vergeleken met de sham groep toonden de WBH-ers sterk verlaagde depressiescores (zie figuur 2). Je ziet trouwens ook een redelijk snelle afname van de depressiescore! De meest gerapporteerde klachten waren hoofdpijn, vermoeidheid en droge mond vlak na de interventie, zonder statistisch significant verschil tussen de 2 groepen.
Figuur 2 – Effect van WBH vs sham op HDRS17 (let wel op, foutje – error bars tonen SE ipv SD).
Discussie
Als belangrijkste beperking halen de auteurs zelf aan dat de sample size beperkt was. 17 mensen per groep begonnen aan de studie, slechts 15 WHB vs 11 shammers bleven over. Ze merken daarnaast op dat de WBH groep enkel duidelijk verbetert gedurende de eerste 2 weken en dat het uitblijven van herval er op kan wijzen dat de sample niet echt therapieresistent was. Hoewel net voor deze groep mensen een nieuwe interventie van grote waarde kan zijn. Het onderzoek herhalen bij therapieresistente patiënten zou dus een belangrijke volgende stap zijn. Ook zal verder onderzoek moeten worden gedaan om de resultaten te bevestigen en om de optimale temperatuur en het aantal en de timing van de behandelingen te bepalen met de grootste kans op klinische respons.
Hoewel er niet wordt gesproken over andere manieren dan de Heckel om eenzelfde stijging van lichaamstemperatuur te bekomen, destilleer ik uit het artikel dat een bezoek aan de sauna geen kwaad kan. Heeft elke opname-afdeling binnenkort een eigen sauna en moeten therapieprogramma´s worden aangepast om een wekelijks uur sauna-therapie ingepland te krijgen? De sauna voor een snel antidepressief effect, de sauna als alternatief voor antidepressiva? Wordt vervolgd…
Referentie
Janssen, C. W., Lowry, C. A., Mehl, M. R., Allen, J. J. B., Kelly, K. L., Gartner, D. E., … Raison, C. L. (2016). Whole-Body Hyperthermia for the Treatment of Major Depressive Disorder. JAMA Psychiatry, 53706, 1–7. http://doi.org/10.1001/jamapsychiatry.2016.1031
