38 dagen zijn voorbij sinds de eerste patiënt met COVID-19 werd gediagnosticeerd in Nederland, weet jij nog waar je was? De pandemie brengt ons in onbekende situaties en we hebben dan ook flink onvoorspelbare weken achter de rug. Waar we nu staan is ook niet helder, is het de stilte voor de storm, middenin een hoosbui of is de ergste regen overgewaaid? Anticipatie en kennis van zaken voor diverse scenario’s is cruciaal en DJP helpt je ook deze week hier weer bij.
Richtlijnen
We raden steeds aan om te beginnen bij de COVID-19 dossiers en richtlijnen van de NVvP, VVvP, GGZ NL. De NVvP richtte daarnaast een besloten Corona GGZ Forum op, waar leden documenten kunnen delen.
Verschillende ketenpartners publiceerden deze week in recordtempo de richtlijn corona en GGZ, die specifieke aandacht besteedt aan het naleven van de algemene coronarichtlijn van het RIVM voor onze doelgroep. Er wordt onder andere ingegaan op het testbeleid, inrichting van crisismanagement en hygiëneprocedures bij geïsoleerd verplegen. Ook is er een paragraaf over middelen voor het toepassen van dwang, waarbij voor de verandering de wet publieke gezondheid om de hoek komt kijken. Medscape publiceerde over ingrijpsituaties bij COVID-19-patiënten de meest gedetailleerde richtlijn tot nu toe. Ook de national association of psychiatric intensive care & low secure units (NAPICU) kwam met een richtlijn over het handelen bij acute situaties in de context van COVID-19.
De NHG publiceerde deze week een mooie leidraad ter ondersteuning van de beslissing om een patiënt thuis- of in het ziekenhuis te laten behandelen. Deze leidraad zal vooral relevant zijn voor de huisarts, maar is interessant om door te nemen als je zorg draagt over een COVID-19 patiënt. Om te helpen in deze opvang werd door een groep huisartsen ook dit overzichtelijke stroomschema opgesteld en gepubliceerd.
Om gestructureerd stil te staan bij twijfels rondom ‘goede zorg’ in acute situaties, werd een aangepaste versie van ‘CURA’ gemaakt. Dit is een stappenplan om snel tot weloverwogen keuzes te komen wanneer er morele dilemma’s in de zorg spelen. Klik hier voor wat achtergrondinformatie over het instrument.
Media
Hoewel het de goede kant op lijkt te gaan wat betreft het aantal corona-besmettingen, is de curve van media-aandacht voor corona en de psyche zeker niet platgeslagen. Zo zagen we een exponentieel groeiend aantal artikelen met tips over hoe je psychisch gezond kan blijven in isolatie, om deze terug te lezen adviseren we om een willekeurige krant van afgelopen week open te slaan. Ook gaven veel voor de Nederlandse psychiatrie bekende gezichten duiding over dit fenomeen via verschillende kanalen. Andere jonge psychiaters spraken zelfs van een opiniedemie. De lezer wordt langzaamaan media-moe. Daarom deze week geen uitputtend overzicht, maar een selectie van enkele noemenswaardigheden.
Zo valt op dat deze week steeds meer harde cijfers uitkomen over het effect van corona op de psychiatrie. Zorgvisie meldt, op basis van gegevens van zorgdomein, dat er een afname van 65% is van het aantal verwijzingen naar de psychiaters in ziekenhuizen. Patiëntenkoepel MIND heeft een ledenpeiling hebben gedaan, hieruit zou blijken dat een helft van de patiënten met een psychiatrische aandoening een toename van klachten doormaakt en dat een derde van de patiënten bang is het ‘niet zelf te redden’. Het volledige verslag van de ledenpeiling is hier vindbaar, waarbij opgemerkt moet worden dat er geen uitgebreide beschrijving van de methodologie voorhanden is.
Dan de categorie: hoe verder na deze crisis? Verschillende commentatoren waarschuwen dat we ons moeten voorbereiden op de groep hulpverleners die PTSS en ‘moral injury’ aan het oplopen zijn. Floortje Scheepers en Jan Kremer zoomen uit en zien in Corona een ‘gamechanger’ die de komende jaar het beleid van de GGZ zal domineren. Ondertussen maakt Bauke Koekkoek zich zorgen om de gevolgen van het opschorten van face-to-face contact, hij noemt dat het overlastmeldingen mogelijk aan het stijgen is ten gevolge van social distancing.
Wetenschap
De wetenschappelijke publicaties over COVID-19 en mental health/psychiatrie schieten als paddestoelen uit de grond. In het TvP stond een mooi redactioneel over deimpact van COVID-19 op de psychiatrie. Ook in JAMA Psychiatry was een interessant editorial overCOVID-19 in de EPA-populatie te lezen. In de BMJ stond een boeiende analyse over het hanteren van ‘moral injury’ bij collega’s ten gevolge van schaarste. Voor COVID-onderzoek werd tevens een open-acces dataset opgezet. In the International Journal of Biological Sciences kijkt een groep Chinese psychiaters terug op de lessen die zij als GGZ hebben geleerd tijdens de Corona crisis en met name de conclusie geeft inzicht in welke uitdagingen er ons nog mogelijk te wachten staan.
Bijscholing
Nu Corona zijn intrede heeft gedaan in psychiatrische instellingen op Hollandse bodem zijn er vanuit dat oogpunt best practices te delen. De webinar van de NVvP in samenwerking met FMS, werd geopend door de COVID-10-werkgroep van de NVvP, met introductie van de ggz corona standaard. Het meest in het oog springend was het standpunt ‘persoonlijk contact tenzij..’. Bij de aansluitende Q&A riep dit direct vragen op over de beschikbaarheid van beschermingsmiddelen. Vervolgens waren er tips en tricks over e-health en intramurale zorg uit Brabant en Midden Nederland: leg pakken klaar voor geplande ingrijpsituaties, start bij verdenking op COVID-19 met 24 uur verpleging op de kamer en plaats de patiënt vervolgens naar een cohort afdeling. Helaas waren instellingen uit Brabant die nu vol liggen met COVID-19 positieve patiënten niet beschikbaar om hun kennis te delen. Men bleef (ook in de Q&A) nog met een hoop vragen zitten voor de, hopelijk, volgende webinar. Bijscholing is verder beschikbaar op de website van RCPsych waar een elearning van 3 april op ieder moment, gratis terug te kijken is en waar 9 april de volgende beschikbaar komt.
Dat was hem weer, hou vol en tot volgende week!
