De enige manier waarop geneesmiddelen voor psychiatrische stoornissen in het nieuws komen is negatief. Dat is deels terecht omdat er een aantal duidelijke nadelen aan het gebruik van psychofarmaca zitten. Maar de andere kant wordt nauwelijks belicht: de helpende kant van psychofarmaca. Gelukkig is er steeds meer bewijs voor het tegendeel: het gebruik van psychiatrische pillen kan ook helpen. Het is hard nodig dat er tegengeluid komt tegen het ongenuanceerd afserveren van psychofarmaca. Een recente studie bracht meer duidelijkheid in het debat.
In deze observationele studie waarin meer dan 21000 Zweedse schizofreniepatienten werden gevolgd gedurende 5 jaar. Daarin werd gekeken naar de (cumulatieve) effecten van antipsychotica, antidepressiva en benzodiazepines in deze groep (op basis van apotheekdata) op sterfte. Van deze groep kregen 1438 patienten geen medicatie, en de rest voornamelijk antipsychotica (meer dan 90%) al dan niet gecombineerd met antidepressiva en/of benzodiazepines (zie figuur). Cumulatieve doseringen van medicatie werden ingedeeld in geen-laag-middel-hoog.
Hieruit bleek dat elk gebruik van antipsychotica of antidepressiva geassocieerd was met een lagere mortaliteit vergeleken met geen gebruik (zie figuur). Voor benzodiazepines gold het omgekeerde: meer sterfte bij gebruik van benzo’s. Dit gold zowel voor totale sterfte als voor cardiovasculaire sterfte. Voor suicide was er een lagere kans op overlijden bij hoge doseringen antipsychotica.
Dus hoewel antipsychotica in de literatuur geassocieerd zijn met toename van sterfte blijkt uit deze data dat het NIET gebruiken van deze middelen tot een nog hogere overlijdenskans kan leiden. Een goede indicatie blijft essentieel inclusief evaluatie van de noodzaak van medicatiegebruik. Toch is ook duidelijk is: er is geen reden om effectieve medicatie voor schizofrenie in de ban te doen. Wat betreft benzodiazepines betekent dit voor de klinische praktijk dat chronisch gebruik hiervan op basis van deze data maar ook wat we al weten moeten worden ontraden: het is gecontraindiceerd!
