Op internet circuleren veel handige en minder handige zakkaartjes voor artsen (in opleiding). In het LUMC wordt sinds kort een DSM-5 kaartje uitgedeeld aan studenten en co-assistenten. Martijn van Noorden, psychiater in het LUMC en DJP-redactielid, vertelt.
Waarom een zakkaartje psychiatrie?
Als blokcoördinator van het tweedejaarsblok psychiatrie moet ik studenten in korte tijd met het klinisch redeneren in de psychiatrie vertrouwd maken, en daarnaast moeten ze alle belangrijke psychiatrische stoornissen kennen. Onze ervaring was dat het vak psychiatrie door studenten vaak als ‘vaag’ werd gezien. Dat had niet alleen te maken met de ‘ongrijpbaarheid’ van de psychiatrische stoornissen, maar ook met het feit dat ze het klinisch redeneren moeilijk vonden. Dit kwam vooral doordat ze in andere vakken gewend waren om tot een diagnose te komen door anamnese, lichamelijk onderzoek en aanvullend onderzoek. In de psychiatrie kwam daar opeens het psychiatrisch onderzoek bij, syndroomdiagnose, structuurdiagnose, classificatie (en het verschil met diagnose), de assen van de DSM-IV. Dit was voor veel studenten te abstract. Wij wilden dit allemaal inzichtelijk maken op een A4-tje.
Hoe hebben jullie dat gedaan?
Wij bieden sinds een aantal jaar een keuzestage onderwijs voor aios psychiatrie. Het hierboven geschetste probleem heb ik besproken met de keuze-aios, Nathaly Rius (nu psychiater in Erasmus MC, red.). Zij bedacht een ‘schema klinisch redeneren’, dat uitgaat van het stresskwetsbaarheidsmodel en het biopsychosociale model. Als je het schema volgt kom je via symptomen op een syndroomdiagnose, structuurdiagnose en DSM classificatie. Dit schema volgt het Leerboek psychiatrie van Hengeveld, Van Balkom e.a., en bleek een waardevolle houvast voor veel studenten. Wij maken nu in ons onderwijs gebruik van dit schema, en de ervaringen zijn heel positief.
En dat kaartje?
Er bestonden al handige zakkaartjes met psychiatrische anamnese en psychiatrisch onderzoek. Wij hebben een ‘Leids kaartje’ gemaakt, waarbij we losjes uitgaan van de volgorde van onderdelen zoals in het ‘Leerboek Psychiatrie’ en ‘Het psychiatrisch onderzoek’ van Shudel en Hengeveld. Inmiddels hebben we het schema klinisch redeneren geïntegreerd in het kaartje en het kaartje aangepast aan de DSM-5. Dit is meteen een handige geheugensteun voor aios en psychiaters, omdat de 17 nieuwe categorieën van psychiatrische stoornissen er op staan. Het kaartje is hier te downloaden en door iedereen te gebruiken.
Links:
