Waarom dit onderzoek?
Suppletie van omega-3 vetzuren (visolie) is effectief in de behandeling van depressie.1,2 Meerdere meta-analyses vonden een effect, wat ook als advies is opgenomen in de GGZ standaard.3 Maar of omega-3 vetzuren ook effectief zijn bij peripartum depressie is nog minder duidelijk. Dit terwijl veel zwangere of net bevallen vrouwen al omega-3 vetzuren gebruiken om stemmingsklachten tegen te gaan, ook omdat ze geen antidepressiva willen gebruiken vanwege zorgen over effecten op het kind.
Onderzoeksvraag
Wat is het effect van omega-3 vetzuren (visolie) op depressieve klachten rondom de zwangerschap?
Hoe werd dit onderzocht?
Middels een systematische search in het kader van een meta-analyse werd in verschillende databases gezocht naar gerandomiseerde gecontroleerde interventiestudies (RCTs) die het antidepressieve effect van omega-3 vetzuren vergeleken met placebo rondom de zwangerschap. Stemmingsklachten rondom de zwangerschap lijken een continuüm te vormen in zowel tijd als ernst. Daarom werden zowel studies geïncludeerd die vrouwen onderzochten tijdens en/of na de zwangerschap, en ter preventie van depressieve klachten en/of als behandeling van een gediagnosticeerde depressie. Met meta-regressie werd onderzocht of de effecten van omega-3 vetzuren verschilden tussen deze groepen.
Belangrijkste resultaten
Er werden 18 RCTs gevonden met in totaal meer dan 4000 deelnemers. In de gehele groep werd een significant positief effect gevonden van omega-3 vetzuren op de stemming ten opzichte van placebo (Effect size = 0.236). Er bleek sprake van belangrijke verschillen tussen subgroepen. Er werd geen effect gezien bij vrouwen die niet gediagnosticeerd waren met een depressie of die tijdens de zwangerschap onderzocht werden. Het effect leek vooral verklaard te worden door studies die depressieve vrouwen onderzochten, met het grootste effect bij postpartum depressie (Effect size = 0.886).
Hoe zal dit onderzoek ons vak veranderen?
Het is op basis van deze resultaten niet aan te raden om tijdens de zwangerschap omega-3 vetzuren te gebruiken om de stemming te verbeteren of om een depressie te voorkomen. Andere mogelijke redenen om omega-3 vetzuren tijdens de zwangerschap te gebruiken vielen buiten de reikwijdte van dit onderzoek, al is het niet uitgesloten dat (hoge doseringen) omega-3 vetzuursupplementen negatieve effecten hebben op het ongeboren kind.4 Het is potentieel wel effectief om omega-3 vetzuren toe te voegen aan de behandeling van postpartum depressie. Op basis van evidentie bij depressie buiten de peripartum periode lijkt een relatief hoge dosering (2200mg) van het omega-3 vetzuur EPA de beste keuze.1 Los hiervan is het eten van vette vis aan te bevelen voor moeder en kind.5,6 Deze wetenschappelijke adviezen contrasteren met de huidige praktijk waarin veel vrouwen omega-3 vetzuren gebruiken tijdens de zwangerschap zonder duidelijk indicatie, er relatief weinig (vette) vis wordt gegeten en er zelden omega-3 vetzuren voor (postpartum) depressie worden geadviseerd. Hierin valt potentiële gezondheidswinst te behalen.
Besproken artikel:
Omega-3 Fatty Acid Supplementation for Perinatal Depression: A Meta-Analysis. Mocking RJT, Steijn K, Roos C, Assies J, Bergink V, Ruhé HG, Schene AH. J Clin Psychiatry. 2020 Sep 1;81(5):19r13106. doi: 10.4088/JCP.19r13106.
Referenties:
1. https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1002/wps.20672
2. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4872453/
5. https://efsa.onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.2903/j.efsa.2014.3761
6. https://www.voedingscentrum.nl/nl/service/vraag-en-antwoord/zwanger-en-baby/is-het-goed-om-vis-te-eten-tijdens-je-zwangerschap-.aspx
