Deze column verscheen in maart 2024 in het tijdschrift De Jonge Specialist.
Bij het jaarlijkse tienminutengesprekje op mijn basisschool kregen mijn ouders steevast hetzelfde te horen van de juf: “Sanne is een prima leerling, maar ze vraagt wel veel. En vaak dingen die ze eigenlijk al weet”. Deze feedback spookt door mijn hoofd terwijl ik in de auto zit onderweg naar de weekendvisite van mijn eerste achterwachtdienst, als jonge klare. De afgelopen nacht was ontzettend druk en nu moeten er belangrijke beslissingen worden genomen.
Peinzend op de A10 weeg ik af of het verantwoord is om onze patiënte die we ‘s nachts hebben opgenomen in verband met een ernstig depressieve stoornis en die eerder een suïcidepoging heeft ondernomen, op de open afdeling te houden. We hebben geen plek op de gesloten afdeling, dus het enige alternatief zou uitplaatsing zijn.
En zo vliegen nog veel meer afwegingen en beslissingen door mijn hoofd, die ik helaas niet meer kan checken bij mijn supervisor of bij juf Irma. Ik moet het zelf doen, samen met de AIOS die geen oog dicht heeft gedaan en waarschijnlijk liever een achterwacht heeft die gedecideerd knopen doorhakt, dan een achterwacht die nog even wil ‘nadenken’ (lees: die de literatuur erop na gaat slaan).
Wat drijft toch die behoefte aan bevestiging? Als ware psychiater begin ik dit hardnekkige patroon direct te pathologiseren. Is dit een vorm van overdekt (maar tot nu toe onontdekt) narcisme waarbij ik simpelweg heel graag hoor dat ik het goed heb gedaan? Of is dit gewoon het gouden oude imposter syndrome waardoor ik geen fouten wil maken, omdat mijn collega’s dan zéker de inspectie zullen verzoeken mijn BIG-registratie in te trekken? Of is het – iets positiever geïnterpreteerd- een manier om ervoor te zorgen dat we als artsen onszelf blijven bevragen, en niet laks en arrogant worden?
Wat de reden ook is, een beklemmend gevoel en een verhoogde hartslag blijven dat hele weekend aanwezig. Maar plotseling is het maandagochtend 9 uur, is de weekendoverdracht goed verlopen, leven alle patiënten nog en heb ik mijn BIG-registratie nog.
Jacobus Revius (1586-1658) schreef1: “De mensch lijdt dikwijls ’t meest door ‘t lijden, dat hij vreest”. En lijden deed ik wel een beetje, dat eerste weekend. Zou hier verandering in komen naarmate mijn ervaring toeneemt? In de tussentijd ga ik er maar van uit dat het lijden zin heeft, het is immers volgens psychiater en filosoof Damiaan Denys een essentiële dimensie van het bestaan, dus dat scheelt.
1 Het is niet helemaal zeker dat Jacobus Revius dit schreef; als mogelijke andere auteurs worden ook: D.R. Camphuysen, P.A. de Genestet, Jac. Revius, Nicolaas Beets, Guido Gezelle, Isaac da Costa, Christiaan Huygens en E. Laurillard genoemd
